Antoni Bolek – artysta z Załęża

Pana Antoniego Bolka mieszkańcom Załęża i okolic nie trzeba przedstawiać. Od kilkudziesięciu lat w swoich rzeźbach utrwala piękno i tradycje Podkarpacia, a swoją pracowitością i talentem rozsławia rodzinną miejscowość.
Zapraszamy do lektury tekstu autorstwa pani Ireny Kurcz, a także do obejrzenia reportażu „Żeby drewno przemówiło”, jaki o panu Antonim Bolku zrealizowała TVP Rzeszów w ramach cyklu „Niezwykli”.

 

 

_______________________________________________

 

Antoni Bolek

Antoni Bolek to najbardziej znany artysta nieprofesjonalny na Podkarpaciu – rzeźbiarz i malarz. Urodził się w Załężu w 1946 roku i tu ukończył szkołę podstawową. Mieszka nadal w domu rodzinnym. Od dzieciństwa interesował się rzeźbą i malarstwem. Zaczynał od strugania scyzorykiem w korzeniach znajdowanych nad Wisłoką. Pierwsze figurki z drewna lipowego wyrzeźbił pomagając sąsiadowi – stolarzowi w pracy. Później zapisał się na zajęcia plastyczne w Powiatowym Domu Kultury w Jaśle, aby poznać techniki malarskie. Lubił malować wiejskie zagrody, kościółki, rzekę Wisłokę. Później zajął się rzeźbą, która bardziej go interesowała.

Tworzy głównie w drewnie lipowym, czasem w gruszy. Znakomicie potrafi wyczuć strukturę drewna i wykorzystać ją do stworzenia dzieła. Prace są doskonałe pod względem kompozycji i formy. Posiada własny indywidualny styl i wielką wrażliwość estetyczną. Ciągle poszukuje nowych środków wyrazu artystycznego. W mniejszym stopniu zajmuje się malarstwem. Maluje akwarele i obrazy olejne. Najczęściej są to podkarpackie pejzaże, zabytkowe kościółki i cerkwie.

Jego prace cechuje duża różnorodność tematyki. Przedstawia codzienne życie wsi, dawne zwyczaje i obrzędy, ciekawe postacie. Ważną rolę odgrywa również tematyka sakralna. Rzeźbi świątki, figurki Chrystusa Frasobliwego, postacie świętych, stacje Drogi Krzyżowej. Jest także twórcą wielu dużych figur do kościołów, m. in. w Załężu, Woli Dębowieckiej i Dębowcu.

Początek jego działalności to 1972 rok, gdy wysłał swoje rzeźby na konkurs „Współczesna Rzeźba Ludowa Polskich Karpat”, zorganizowany w Nowym Sączu. Były to prace: Wędrownik, Janosik, Kosiarz, Żniwiarka, Pastuch. Został tam zauważony i wyróżniony udziałem w wystawie pokonkursowej, co zachęciło go do dalszego tworzenia. W 1973 roku otrzymał I Nagrodę w Jasielskich Konfrontacjach Plastycznych, które odbyły się w Powiatowym Domu Kultury w Jaśle. Prezentował tam rzeźby: Kościół w Załężu, Staruszka zielarka, Harmonista, Bębnista, Mnich, Kulawy najmita, Chrystus, Praczka, Fircyk, Pieta, Frasobliwy, Kościółek, Taniec góralski Taniec rozbójników, Ekonom, Maria, Zagłoba, Głowa diabła figlarza, Szopka – płaskorzeźba oraz obrazy olejne: Potok, Pejzaż, Jesień. W tym samym roku uczestniczył w konkursie „Dawna wieś rzeszowska w pamięci młodego pokolenia” Brzozów 1973. Zajął też pierwsze miejsce w konkursie Dziecko w Rzeźbie Ludowej w 1979 roku. W następnych latach brał udział w regionalnych i ogólnopolskich konkursach sztuki ludowej organizowanych w Rzeszowie, Rabce, Kraśniku, Warszawie, Toruniu, Wrocławiu, Krośnie, Nowym Sączu, Kolbuszowej i innych. Jego prace były nagradzane i eksponowane na wystawach pokonkursowych.

Przede wszystkim bierze udział w konkursach organizowanych w Jaśle. W 1974 roku zdobył II Nagrodę w VI Konkursie na Wyroby Sztuk Ludowej Powiatu Jasielskiego, zaś w roku 1977 okazał się zwycięzcą w Jasielskich Konfrontacjach Sztuki Ludowej. Otrzymał także II Nagrodę w dziale rzeźby w konkursie: Tradycyjne Obrzędy Ludowe w Twórczości Plastycznej (1980). Kolejny sukces to II nagroda w I Biennale Sztuki Ludowej Regionu Jasielskiego za twórcze nawiązanie do tradycji rzeźby ludowej. Wystawiane prace to rzeźby: Sprzedawca sitek, Grajek, Skrzypek, Herod, Śmierć, Diabeł, Żyd, Koza, Anioł z szopką, Z gniazda, Śmigus, Dziadek z wnuczką, Siewca – wiosna, Żniwa, Kopaczki – jesień, Chłop z cepami, Zaloty pod wieczór oraz płaskorzeźby: Jarmark i Ładny początek. Drugie miejsce przyniósł mu udział w Konkursie Plastycznym dla Twórców Nieprofesjonalnych – Boże Narodzenie – Tradycja i Współczesność. Otrzymał również wyróżnienie w V Wojewódzkim Biennale Rzeźby Nieprofesjonalnej im. Antoniego Rząsy w 2000 roku. Za płaskorzeźbę w drewnie pt. Cztery pory roku i obraz namalowany na szkle Cztery pory roku widziane przez okno w 2009 został wyróżniony w Konkursie dla Twórców Ludowych – Cztery Pory Roku, zorganizowanym przez Fundację im. Stefanii Wojtowicz w Jaśle.

W 1976 roku po raz pierwszy wziął udział w Ogólnopolskim Plenerze Rzeźbiarzy Ludowych w Szamotułach. Powstała tam dwumetrowa rzeźba pt. Ucisk chłopa przez pana. Następnie wyjeżdżał na plenery rzeźbiarskie i malarskie dla twórców ludowych do Białki k/Parczewa, Ostrowa Lednickiego, Parczewa, Szamotuł, Kozienic, Grójca i innych miejscowości. Wielokrotnie uczestniczył w plenerach rzeźby monumentalnej między innymi w Szamotułach, Turku, Turnie i Kołaczkowie k/Wrześni. W II Plenerze Rzeźby Monumentalnej Świat Dziecka otrzymał wyróżnienie za rzeźbę Szachista. Swoje doświadczenia wykorzystał będąc komisarzem Pleneru Rzeźby Monumentalnej Pogórzańskie Muzykanty zorganizowanym przez Jasielski Dom Kultury w maju 1984 r. Na kolejnym plenerze Okółkowe Swaty przedstawił rzeźbę figuralną Druhna. Rzeźbił także na I Plenerze Rzeźby Ludowej – Osiek 86.

Swoje prace eksponował na różnych wystawach zbiorowych m.in. w Rzeszowie, Przysuchej, Lipsku i Jaśle. Można je zobaczyć na wystawach stałych i czasowych w Muzeum Regionalnym w Jaśle. Miał również dwie wystawy indywidualne. Na przełomie maja i czerwca 1978 r. swoje prace rzeźbiarskie zaprezentował w Jasielskim Domu Kultury, a w 2000 odbyła się wystawa w Vlastivednem Muzeum w Trebisovie (na Słowacji).

Jego prace znajdują się w muzeach w kraju za granicą (w Niemczech, Kanadzie, Watykanie) oraz w kolekcjach prywatnych. Część prac wykonuje społecznie np. monumentalny pomnik Władysława Reymonta. Część swoich prac przeznacza na kiermasze, imprezy charytatywne. Otrzymuje i za to liczne podziękowania. Chętnie spotyka się z młodzieżą i dziećmi.

W 1977 r. otrzymał odznakę honorową za zasługi dla Szamotuł nadaną przez Przewodniczącego Rady Narodowej Ministerstwa Gospodarki oraz odznakę honorową za zasługi dla rozwoju województwa poznańskiego. W 1986 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki uhonorowało artystę odznaką dla zasłużonego działacza kultury.

W 2001 roku otrzymał Krzyż Zasługi Polskiej Misji Katolickiej w uznaniu zasług dla Duszpasterstwa Polskiego nadany przez Rektora Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii.

W maju 2002 roku otrzymał Nagrodę II Stopnia im. Franciszka Kotuli za całokształt działalności w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury.

Swoimi zdolnościami i ogromną pracowitością rozsławia Ziemię Jasielską i rodzinną miejscowość – Załęże.

Opracowała  Irena Kurcz

Żeby drewno przemówiło – TVP Rzeszów

http://www.tvp.pl/rzeszow/publicystyka/niezwykli/wideo/zeby-drewno-przemowilo/8047699

Reportaż udostępniony dzięki uprzejmości TVP Rzeszów.

GALERIA ZDJĘĆ – kliknij!

 


1 komentarz
  1. Anonim pisze:

    Bravo, bravo, Congratulazioni, Diana

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.